บุญพิธี คืออะไร มีพิธีกรรมและศาสนพิธีทางศาสนาพุทธสำคัญอย่างไร
ม.ค.
เคยได้ยินไหมกับคำว่า“บุญพิธี” หรือ “พิธีบุญ” เชื่อว่ามีพุทธศาสนิกชนทั้งที่รู้และไม่รู้ว่าคืออะไร มีความหมายอย่างไร แล้วบุญพิธีมีด้วยกันกี่ประเภท แล้วมีอะไรบ้าง? ซึ่งต้องบอกว่าบุญพิธี หรือ พิธีบุญ จัดเป็นประเพณีที่มีความเกี่ยวกับวิถีการใช้ชีวิตของพุทธศาสนิกชนคนไทย โดยส่วนมากคนก็มักจะเข้าใจกันว่างานบุญพิธี ได้ถูกจัดขึ้นมาเพื่องานมงคลเท่านั้น แต่รู้หรือไม่ว่าพิธีบุญก็เป็นการทำบุญงานอวมงคลได้เหมือนกัน ดังนั้นวันนี้เราอาสาพาพุทธศาสนิกชนทุกท่าน มาทำความรู้จักกับ บุญพิธี คืออะไร? แล้วสามารถแบ่งออกเป็นกี่ประเภท อะไรบ้าง หาคำตอบได้ที่บทความนี่เลย
บุญพิธี คืออะไร
บุญพิธี คือ พิธีทำบุญ เป็นพิธีที่สืบเนื่องต่อการมาจนกลายเป็นประเพณีของครอบครัวของพุทธศาสนิกชน และยังถือเป็นประเพณีที่มีความเกี่ยวข้องกับชีวิตของคนไทยทั่วไปอีกด้วย ทั้งนี้ บุญพิธีทำขึ้นมาเพื่อให้เกิดความสุขกายสบายใจของทุกคน และเพื่อเสริมสิริมงคลให้กับชีวิต ซึ่งบุญพิธีสามารถแบ่งแยกออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ ทำบุญงานมงคล และทำบุญงานอวมงคล โดยเป็นพิธีการทำบุญทั่ว ๆ ไป หรือทำบุญเนื่องโอกาสวันสำคัญต่าง ๆ ของพุทธศาสนิกชน
ประเภทของบุญพิธีมีอะไรบ้าง
อย่างที่บอกไปแล้วว่า บุญพิธีสามารถแยกออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ ทำบุญงานมงคล และทำบุญงานอวมงคล โดยเป็นการทำบุญเหมือนกัน เพียงแต่มีความหมายแตกต่างกัน ดังนี้
การทำบุญงานมงคล
การทำบุญงานมงคล คือ การทำบุญเนื่องในโอกาสสำคัญต่าง ๆ เพื่อความเป็นสิริมงคล เพิ่มความสุข และความเจริญก้าวหน้าให้แก่ตนเองและครอบครัวที่รัก โดยส่วนใหญ่แล้วการทำบุญงานมงคลนั้นจะเป็นงานรื่นเริง เช่น งานแต่งงาน ทำบุญงานวันเกิด หรือทำบุญขึ้นบ้านใหม่ เป็นต้น
การทำบุญงานอวมงคล
การทำบุญงานอวมงคล เพื่อเป็นการบำบัดความทุกข์ ความเศร้าโศก เสียใจ หรือเป็นการปัดเป่าความชั่วร้ายให้หมดออกไปจากชีวิต ซึ่งส่วนใหญ่แล้วทำบุญงานอวมงคล จะเป็นการทำบุญเกี่ยวกับเรื่องการตาย หรือเกี่ยวกับงานศพ เช่น ทำบุญงานศพ การทำบุญอัฐิบรรพบุรุษ เป็นต้น
ทั้งนี้ บุญพิธีทั้ง 2 ประเภท ไม่ว่าจะเป็นทำบุญงานมงคล และทำบุญงานอวมงคล โดยส่วนใหญ่จะนิยมเป็นการนิมนต์พระสงฆ์ให้มาสวด เลี้ยงพระ และถวายไทยธรรม โดยมีผู้เกี่ยวข้องในการปฏิบัติบุญพิธีด้วยกันทั้งหมด 2 ฝ่าย ดังนี้ ผู้ทำบุญ ซึ่งเรียกกันว่า “เจ้าภาพ” เป็นฝ่ายให้ และผู้ประกอบพิธีกรรมและศาสนพิธีทางศาสนาพุทธ ซึ่งเรียกกันว่า “ฝ่ายภิกษุสงฆ์” เป็นฝ่ายรับ โดยทั้งสองฝ่าย ต้องปฏิบัติตามระเบียบพิธีกรรม และศาสนพิธีทางศาสนาพุทธที่กำหนดไว้ ซึ่งอาจจะมีเหมือนหรือแตกต่างกันบ้าง เนื่องจากบางคนอาจจะตัดพิธีบางอย่างออกไปก็ได้เช่นกัน
สิ่งที่ต้องจัดเตรียมสำหรับงานบุญพิธี
โดยฝ่ายที่เป็นเจ้าภาพจะต้องจัดเตรียมสิ่งของต่าง ๆ เพื่อสำหรับงานบุญพิธี ซึ่งเราสรุปเพื่อให้เข้าใจง่าย ๆ ดังนี้
- อาราธนาพระสงฆ์มาเจริญพระพุทธมนต์
- กรณีทำบุญงานมงคล นิยมนิมนต์พระสงฆ์เป็นจำนวนคี่ เช่น 5 รูป 7 รูป หรือ 9 รูป
- กรณีทำบุญงานอวมงคล นิยมนิมนต์พระสงฆ์เป็นจำนวนคู่ เช่น 4 รูป 8 รูป หรือ 10 รูป
- จัดเตรียมที่ตั้งพระพุทธรูปพร้อมทั้งเครื่องบูชา แนะนำให้เลือกใช้เป็นโต๊ะหมู่ 5-7-9
- ตกแต่งสถานที่บริเวณพิธีให้เหมาะสม ควรเน้นสะอาดเรียบร้อย เพื่อความเป็นสิริมงคล
- เชิญพระพุทธรูปมาตั้งบนที่บูชาที่ได้เตรียมไว้ได้เลย
- วงด้ายสายสิญจน์ โดยให้ใช้ด้ายดิบ ทั้งนี้ งานอวมงคลจะไม่มีการวงด้ายสายสิญจน์ที่โต๊ะหมู่บูชา
- ปูลาดอาสนะสำหรับพระสงฆ์ อาจใช้เสื่อหรือพรมปูพื้นเพื่อรองรับอาสนะสงฆ์อีกชั้นหนึ่ง
- จัดเตรียมเครื่องรับรองพระสงฆ์ เช่น กระโถน น้ำเย็น พานใส่เครื่องรับรอง
- ตั้งภาชนะสำหรับทำน้ำมนต์ เช่น บาตร หรือ ขันทองเหลือง ทั้งนี้ กรณีที่เป็นงานอวมงคลก็ไม่ต้องตั้งภาชนะน้ำสำหรับทำน้ำมนต์
- เมื่อพระเดินทางมาถึงเชิญให้นั่งบนอาสนะ ให้ประเคนเครื่องรับรองที่จัดไว้
- จุดเทียนธูปที่โต๊ะบูชา บูชาพระแล้วกราบนมัสการ 3 ครั้ง
- อาราธนาศีล และรับศีล ต่อด้วยการรับศีล อาราธนาพระปริตร
- ฟังพระสงฆ์เจริญพระพุทธมนต์ด้วยจิตใจสงบนิ่ง เมื่อจบแล้วถวายน้ำร้อน หรือเครื่องดื่มอันควรแก่สมณะที่ได้จัดเตรียม
- เตรียมอาหารแล้วเจ้าภาพถวายภัตตาหาร หรือไทยธรรมแด่พระสงฆ์
- เมื่อพระสงฆ์ฉันเรียบร้อยแล้ว ให้กรวดน้ำได้เลย
ประโยชน์ของศาสนพิธี
เมื่อพอมีความเข้าใจเกี่ยวกับ บุญพิธี คืออะไร กันไปแล้ว คราวนี้ลองมาดูในส่วนของประโยชน์ของศาสนพิธี ซึ่งประโยชน์นั้นถูกแบ่งออกได้เป็น 2 อย่างด้วยกัน ดังนี้
- การธำรงรักษาความเป็นเอกลักษณ์ของชาติ
ถือเป็นการอนุรักษ์ขนบธรรมเนียมประเพณีไทยให้อยู่กับพุทธศาสนิกชนคนไทยแล้วสืบต่อไป รวมถึงยังเป็นการอนุรักษ์ขนบธรรมเนียมอันดี แสดงให้เห็นถึงความร่วมมือกันในผู้คนในสังคมอีกด้วย
- ช่วยส่งเสริมคุณค่าทางด้านจิตใจ
ผู้ที่ได้ทำบุญพิธีจะเกิดความสุขใจ ความสบายใจ อิ่มเอมใจ เต็มเปี่ยมไปด้วยความสุข อีกทั้ง ยังช่วยให้จิตใจของเราแบ่งบานไปด้วยบุญ มีจิตใจให้ผ่องใส บริสุทธิ์ ชีวิตมีความสงบสุข และพบเจอแต่สิ่งดีงาม
และสำหรับใครที่จำเป็นต้องหาพวงหรีดเพื่อส่งไปแสดงความอาลัยก็สามารถสั่งได้ที่ร้านพวงหรีดของเรา มีทั้งพวงหรีดดอกไม้สด พวงหรีดพัดลม และอื่น ๆ อีกมากมาย พร้อมบริการด้วยใจให้ทุกท่านเสมอ