คําถวายผ้าป่า การทอดผ้าป่าคืออะไร มีขั้นตอนพิธีอย่างไร

การทอดผ้าป่า นับเป็นการทำบุญอีกอย่างหนึ่งที่ได้รับความนิยมจากพุทธศาสนิกชนชาวไทย คล้ายกับประเพณีพิธีทอดกฐิน เพียงแต่ไม่มีกำหนด ระยะเวลาจำกัด เพราะจะทอดผ้าป่าตอนไหนเมื่อไร่ก็ได้ สามารถทำได้ตลอดทั้งปี เพียงแค่ว่าจะทอดผ้าป่านั้นควรจะต้องมีพระสงฆ์อย่างน้อยหนึ่งรูปเพื่อมาทำพิธีในการทอดผ้าป่าให้กับเรา ซึ่งในวันนี้เราขออาสาพาพุทธศาสนิกชนชาวไทยมาทำความรู้จักประเพณีการทอดผ้าป่าคืออะไร แล้วมีขั้นตอนอย่างไร พร้อมคำถวายผ้าป่า และคำแปล ติดตามอ่านไปพร้อมกันเลย

เนื้อหาภายในบทความนี้

ความเป็นมาประเพณีการทอดผ้าป่า

สมัยพุทธกาล เมื่อพระบรมศาสดายังไม่ได้ทรงอนุญาตให้พระภิกษ์ทั้งหลายรับจีวรจากชาวบ้าน ทำให้พระภิกษุจึงต้องไปเก็บผ้าที่ชาวบ้านทิ้งแล้ว เช่น ผ้าเปรอะเปื้อนที่ไม่ใช้แล้ว หรือ ผ้าห่อศพ ฯลฯ จากนั้นก็นำมารวบรวมผ้าชิ้นเล็กชิ้นน้อย พอแก่ความต้องการแล้ว จึงนำมาซักทำความสะอาด แล้วตัดเย็บ ย้อมสีผ้า เพื่อนำมาทำเป็นจีวร สบง หรือสังฆาฏิ ผืนใดผืนหนึ่ง ซึ่งการทำจีวรในสมัยพุทธกาลค่อนข้างยุ่งยากและมีความลำบากเป็นอย่างมากสำหรับพระภิกษุสงฆ์ เมื่อชาวบ้านเห็นถึงความลำบากของพระภิกษุสงฆ์ จึงต้องการนำผ้ามาถวาย แต่ว่ายังไม่มีพุทธานุญาตโดยตรง ชาวบ้านจึงได้นำผ้าไปทอดไว้ ณ ที่ต่าง ๆ เช่น ในป่า ตามป่าช้า หรือข้างทาง และเมื่อภิกษุสงฆ์มาพบเห็นว่าเป็นผ้าที่ทิ้งแล้ว ไม่มีเจ้าของ ก็สามารถนำเอาไปทำเป็นสบงจีวร ได้ ดังนั้น จึงเกิดขึ้นเป็นประเพณีพิธีการทอดผ้าป่า

การทอดผ้าป่า คืออะไร

การทอดผ้าป่า คือ การนำผ้ามาถวายให้กับพระภิกษุสงฆ์ โดยการวางทอดไว้เหมือนเป็นผ้าที่ทิ้งไว้ในป่า เพื่อให้พระภิกษุสงฆ์พิจารณา แล้วนำไปใช้เป็นผ้าไตรจีวร โดยการทอดผ้าป่าไม่มีกำหนดระเวลาการทอด ซึ่งในหนึ่งปีสามารถทอดผ้าป่ากี่ครั้งก็ได้ และไม่เจาะจงพระภิกษุสงฆ์

ประเภทของการทออดผ้าป่า

ตามหลักความเป็นจริงแล้ว การทอดผ้าป่านั้นมีอยู่เพียงแค่อย่างเดียว คือ การนำผ้าไปทิ้งไว้ในป่าตามที่ได้บอกไว้ข้างต้น แต่ปัจจุบันการทอดผ้าป่านิยมทำในรูปแบบต่าง ๆ มากมาย ที่แตกต่างกัน จึงแบ่งประเภทของผ้าป่าได้ 3 ประเภท ดังนี้

ผ้าป่าหางกฐิน หรือผ้าป่าแถมกฐิน

ผ้าป่าที่มีเจ้าภาพในการจัดขึ้น โดยสืบต่อเนื่องมาจากการทอดกฐิน หรือพูดง่าย ๆ เมื่อทำพิธีทอดกฐินเสร็จแล้ว ก็ให้มีการทอดผ้าป่าไปด้วยเลย

ผ้าป่าโยงกฐิน

ผ้าป่าที่นำไปทอดตามวัดต่าง ๆ โดยจัดขึ้นมาในครั้งเดียวหลาย ๆ วัด เมื่อเดินทางถึงวัดไหนก็ถวายวัดนั้น ซึ่งไม่มีกำหนดว่าต้องเป็นวัดละกี่กองก็ได้ อาจจะมีเจ้าภาพเดียวหรือหลายเจ้าภาพร่วมกันก็ได้

ผ้าป่าสามัคคี

ผ้าป่าที่มีการแจกฎีกาบอกบุญไปตามสถานที่ต่าง ๆ เพื่อให้ทุกคนได้มีโอกาสร่วมทำบุญแล้วแต่กำลังศรัทธาของแต่ละคน โดยจัดเป็นกองผ้าป่ามารวมกันแล้วแบ่งออกเป็นกี่กองก็ได้ เมื่อถึงวันที่ทอดผ้าป่า จะมีขบวนแห่ผ้าป่ามารวมกันที่วัด ซึ่งการทอดผ้าป่าสามัคคีนี้มีจุดประสงค์เพื่อร่วมกันหาเงินในการสร้างถาวรวัตถุต่าง ๆ เช่น การสร้างโบสถ์ วิหาร ศาลาการเปรียญ หรือทอดผ้าป่าหนังสือ ฯลฯ

พิธีทอดผ้าป่า

โดยผู้ที่เป็นเจ้าภาพในการทอดผ้าป่าต้องแจ้งความประสงค์ให้กับเจ้าอาวาส ที่ต้องการนำผ้าป่ามาทอด ซึ่งเรียกกันว่า “การจองผ้าป่า” เมื่อกำหนดวันเวลาเรียบร้อบแล้ว ให้ทำการตั้งองค์ผ้าป่าได้เลย โดยสิ่งสำคัญที่จะต้องมีเลยก็คือ ผ้า กิ่งไม้สำหรับพาดผ้า และอุทิศถวายให้กับพระสงฆ์ โดยไม่เจาะจงพระรูปใด รูปหนึ่ง

ขั้นตอนการทอดผ้าป่า

จัดเตรียมตั้งองค์ผ้าป่า พร้อมจัดหาสถานที่ เครื่องบูชาพระพุทธรูป
จากนั้นให้จุดธูปเทียนบูชาพระรัตนตรัย
อาราธนาศีล 5 รับศีล 5 จากพระภิกษุสงฆ์
ทุกคนกล่าว “นะโม….” 3 จบ
แล้วกล่าวคำถวายผ้าป่าพร้อมคำแปล
นิมนต์พระสงฆ์พิจารณาผ้าป่า
พระสงฆ์อนุโมทนา กรวดน้ำ พร้อมรับพร ถือเป็นเสร็จสิ้นพิธีการทอดผ้าป่า